พัฒนาการของ Supply Chain Management

บทความของ อ. พงษ์ชัย อธิคมรัตนกุล ครับจากหน้า facebook จดไว้กันลืมเหมือนเดิม

Supply Chain Management เป็นการบริหารธุรกิจแบบใหม่ ที่วิธีคิดและขอบเขตของการบริหารจัดการเริ่มฟักตัวและพัฒนา Concepts ขึ้นในช่วงทศวรรษ 1990s จุดเริ่มต้น SCM เกิดขึ้นกับบริษัทในซีกโลกตะวันตกที่มีปัญหาด้านซัพพลาย-ต้นทุนสินค้าตัวเองสูงสู้สินค้าจากประเทศอุตสาหกรรมใหม่จากเอเชียไม่ได้ กลยุทธ์ในขณะนั้นของบริษัทญี่ปุ่นและสี่เสือเอเชีย (เกาหลีใต้ ไต้หวัน ฮ่องกง สิงคโปร์) จะอาศัยต้นทุนสินค้าที่ถูกกว่า โดยย้ายฐานผลิตมาในอาเซียน ช่วงเวลานั้นบริษัทและสินค้าของคนไทยได้เปรียบในเรื่องต้นทุนการผลิต ทำให้สามารถส่งสินค้าไปยังประ เทศอื่นๆมากขึ้นอย่างมาก แต่ก็เป็นสินค้า "Low Technology, Low Quality, Low Value Added, และ Labor Intensive ซะส่วนใหญ่เป็นสินค้าจำพวกสิ่งทอ เฟอร์นิเจอร์ อาหารแปรรูปและสินค้ารับจ้างผลิตพวก OEMs...

สำหรับช่วงปี1990s ที่เรื่อง SCM เพิ่งจะเริ่มตั้งไข่ บริษัทในซีกโลกตะวันตกกำลังสนใจกับเรื่อง Business Process Reengineering ของ Michael Hammer คำว่า"คิดใหม่ทำใหม่""คิดนอกกรอบ""Think out of box"หรือ"Breakthrough"เป็นแนวบริหารจัดการใหม่ในขณะนั้น บริษัทใหญ่ๆให้ความสนใจในการปรับเปลี่ยนวิธีคิดวิธีบริหารจัดการ ที่จำเป็นจะต้อง Reengineering หรือ Change ขบวนการทำงาน หรือ Business Processes

ช่วง 1990s หลายๆบริษัทในฉีกโลกตะวันตกเริ่มสนใจวิธีการบริหารจัดการของบริษัทญี่ปุ่นที่ประสพความสำเร็จอย่างมากในขณะนั้น โดยเฉพาะบริษัท Toyota ในช่วง 1990s บริษัทตะวันตกเริ่มศึกษา Toyata System หรือ Just-in-time ของบริษัทญี่ปุ่นและตื่นตัวในเรื่อง Kaizen หรือ Total Quality Management

ขณะที่เวลานั้นในช่วงเดียวกัน บริษัทในญี่ปุ่น เกาหลี ไต้หวัน ฮ่องกง..แม้ว่าต้นทุนถูกลงเนื่องจากย้ายฐานมาอาเซียน แต่ต้นทุนโลจิสติกส์แพงขึ้นมาก ช่วง 1990s บริษัทญี่ปุ่น เกาหลี ไต้หวัน ฮ่องกงและสิงคโปร์ เริ่มพัฒนาฟังก์ชันโลจิสติกส์ตามบริษัทตะวันตก พร้อมทั้งยกระดับสินค้าตนเองให้สูงขึ้น

การเริ่มต้นสนใจด้านซัพพลาย(Supply Side)ที่ขาดประสิทธิภาพและศักยภาพในการแข่งขัน เป็นจุดเริ่มต้นของ Supply Chain Management ในช่วงทศวรรษ1990s ด้านซัพพลายใน SCM ณ.ขณะนั้นได้แก่ การจัดหาวัตถุดิบจากซัพพลายเออร์ และการจ้างบริษัทภายนอกผลิตสินค้าหรือชิ้นส่วนให้แทนทำเอง ทั้งในและนอกประเทศ คำว่า Procurement, Sourcing, หรือ Supply Management เกิดขึ้นในช่วงนั้น ส่วน Supply Chain Management เพิ่งจะเกิดขึ้นในวงวิชาการในมหาลัยใน USA

Conceptsในเรื่อง SCM ในช่วงฟักตัวหรือเริ่มต้นขณะนั้น จึงเน้นไปที่การตอบสนองดีมานด์ด้วยซัพพลายที่มีประสิทธิภาพ "Efficient Response" Efficient Response Concepts จึงเป็นที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย เมื่อพูดถึง SCM โดยหัวใจในการบริหารจะเน้น การลดต้นทุน,เวลา,สต็อกในการตอบสนองลูกค้า Efficient Response Concepts จึงเป็นที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย เมื่อพูดถึง SCM โดยหัวใจในการบริหารจะเน้น การลดต้นทุน,เวลา,สต็อกในการตอบสนองลูกค้า

การลดต้นทุน,เวลา,และสต็อกในด้านซัพพลายที่สัมพันธ์กับฟังก์ชันการจัดหา ฟังก์ชันการผลิตและฟังก์ชันโลจิสติกส์ จึงจำเป็นจะต้องบริหารจัดการร่วมกัน ขณะนั้น 1990s,การทำ Efficient Response ก็ส่งผลให้เกิด Best Practicesใหม่ๆเกิดขึ้น..บริษัทต่างๆอาศัยความสามารถและศักยภาพของซัพพลายเออร์แข่งขันตัวอย่าง Best Practices ขณะนั้นที่คำว่า SCM ยังไม่เป็นที่ยอมรับมากนัก ได้แก่ Just-in-Time, VMI, Crossdock, Quick Response, Lean, DC เป็นต้น

ตย.บริษัทรถยนต์อาศัยซัพพลายเออร์ช่วยทำ JIT, ห้างสรรพสินค้า JC Penny อาศัยซัพพลายเออร์ช่วยทำ VMI, Walmart ทำ DC/Crossdock ร่วมกับซัพพลายเออร์

ตย. Dell computer อาศัยซัพพลายเออร์ผลิตชิ้นส่วนทั้งหมด โดยตัวเองตั้ง DC และใช้ระบบ Assembly-to-Order ชนะ HP,IBM ซึ่งทำก่อน SCM เป็นที่ยอมรับ

ดังนั้นจะเห็นได้ว่า จุดกำเนิดเกิดขึ้นของ SCM เป็นเรื่องของ การแข่งขันที่มุ่งไปในองคาพยพด้านซัพพลาย ที่บูรณาการฟังก์ชันด้านซัพพลายเข้าด้วยกัน ฟังก์ชันซัพพลายหลักๆก็ได้แก่ Procurement, Manufacturing,และ Logistics นั้นเอง นอกจากนี้ SCM ก็ยังเกี่ยวข้องกับการดำเนินการ่วมกับซัพพลายเออร์ ปลายทศวรรษที่ 1990s จึงเห็นพ้องกับชื่อ Supply Chain Management เพราะประเด็นหลักเป็นเรื่อง การบริหารฟังก์ชันธุรกิจที่สัมพันธ์กันในด้านซัพพลาย

อย่างไรก็ตามแม้ว่า SCM จะเป็นเรื่องสำคัญ แต่ในช่วงเริ่มต้นทศวรรษที่ 2000 ก็เกิดข้อถกเถียงกันว่า "ขอบเขตกว้าง และไม่มีทฤษฎีรองรับ"