อ่านผู้บริหารด้วยสัญญาณจากงบการเงิน

ลงทุนในธุรกิจสำคัญอยู่ที่ผู้บริหาร ต้องเลือกให้ดีตั้งแต่แรก เพราะผู้บริหารเป็นคนกำหนดทิศทางของบริษัท  เหมือนคำโบราณที่ว่าไม้คดใช้ทําขอเหล็กงอใช้ทําเคียว แต่ คนคดเคี้ยวใช้ทําอะไรไม่ได้เลย เพราะถ้าเลือกไม่ได้ชีวิตการลงทุนไม่น่ารอดเพราะแผนงานเยอะแต่กำไรไม่โต ปันผลก้ไม่ได้ และเราซื้อหุ้นก็ไม่มีจำนวนหุ้นมากพอที่จะถอดถอนใครได้

งบการเงินเป็นผลของการตัดสินใจของผู้บริหารดังนั้นถ้าอ่านดีๆก็สามารถอ่านใจผู้บริหารได้ครับผม

พูดจริงทำจริง

คนพูดจริงทำจริง อยู่ด้วยแล้วสบายใจไม่ต้องระแวงกัน เปรียบเทียบคำพูดกับการกระทำ ดูจากข่าวในอดีตเที่ยบกับงบการเงิน ข่าวก็ค้นได้ใน google ครับว่าในอดีตเคยพูดอะไรไว้บ้าง

บอกว่าไปตีตลาดใหม่ยอดขายกระฉูด ในงบการเงินควรเห็นยอดขายเพิ่มขึ้น

บอกว่าจะไปขายสินค้า margin สูง อัตรากำไรขั้นต้นควรจะสูงขึ้น

บอกว่าปรับปรุงกระบวนการผลิต ต้นทุนการผลิตประกอบด้วยวัตถุดิบ ค่าแรง และค่าโสหุ้นต่างๆ ถ้าจัดการได้ดี ต้นทุนวัตถุดิบ ค่าแรง ค่าโสหุ้นต่างๆจะลดลง อัตรากำไรขั้นต้นควรจะสูงขึ้น

สร้างโรงงานใหม่แล้วจะรุ่งเรื่อง ตอนสร้างในงบการเงินจะเห็น ที่ดินอาคารอุปกรณ์เพิ่มขึ้น แต่ยังไม่เป็นรายจ่ายจนวันที่พร้อมใช้งาน จะเริ่มทยอยตัดเป็นค่าเสื่อม จะรุ่งเรื่องจริงต้องสามารถสร้างรายได้มาถึงจุดคุ้มทุนได้เร็ว ดูจากอัตราส่วนหมุนเวียนทรัพย์สินจะตกไม่นาน ผมให้ไม่เกิน 1 ปีอัตราหมุนเวียนทรัพย์สินน่าจะเพิ่มกลับมาที่เดิมได้

อีกจุดสังเกตคือ ถ้าไปลงทุนในธุรกิจที่ตัวเองถนัด ไม่หนีไปจากเดิมมาก ขยายโรงงานใหม่แล้วจะกำไรโตไว เพราะถ้าไปทำธุรกิจที่ไม่ชำนาญ ต้องมี learning curve ซักพัก กว่าจะหาลูกค้าได้

ซื่อสัตย์สุจริต

วิธีดูคนของขงเบ้งคือให้อามิสสินจ้างเพื่อดูความสุจริต ผู้บริหารที่ไม่สุจริต มักหาช่องทาง ชักเงินออกจากบริษัทได้หลายทาง เช่น ตั้งบริษัทบุคคลเกี่ยวข้องกันมาขายวัตถุดิบให้แบบบวกกำไรบ้าง มารับของจากเราไปถูกๆไปขายต่อแพงๆบ้างๆ

รายการระหว่างกันจะดูได้ในหมายเหตประกอบงบการเงิน หัวข้อรายการระหว่างกัน จะมีตารางแสดงว่า มีการซื้อขายอะไรกันระหว่างบริษัทย่อย บริษัทร่วมบ้าง รวมถึงรายการกับบุคคลที่เกี่ยวข้องกัน เงินเดือนผู้บริหาร ฯลฯ

จะเจอรายการตลกๆเช่น เช่าที่ดินแม่ตัวเองมาตั้งป้ายโฆษณา บริษัทขาดทุนแต่จ่ายเงินเดือนผู้บริหารแพงๆ จ้างเจ้าของเป็นที่ปรึกษา โดยจ่ายที่ปรึกษาเป็นรายปี

หรือเอาเงินไปซื้อสินทรัพย์ในราคาแพงๆ เช่นไปเทคโอเวอร์ บริษัทมาแบบราคาแพงเชี้ยๆ สินทรัพย์ก็จะสูงผิดปกติ

หรือถ้าบริษัทแม่ไม่ดี แต่ตัวลูกดี ก็พยายมลดสัดส่วนตัวแม่ลง สุดท้ายกำไรก็ไม่ค่อยเหลือตกถึงท้องผู้ถือหุ้นเท่าไร

ถ้าแหล่งที่ใช้ไปของเงิน ที่ดันไปเข้ากระเป๋าตัวเอง รายจ่าย กับสินทรัพย์ ก็จะสูงผิดปกติ ทำให้อัตรากำไรต่ำ และ ROA ROE ต่ำกว่าเพื่อนในอุตสาหกรรมเดียวกัน หรือขาดทุนต่อเนื่องไปเลย

มีวิสัยทัศน์

ถ้าผู้บริหารมีวิสัยทัศน์ ดูได้จากแผนลงทุน ว่าจะทำอะไร กลยุทธ์ไปแนวไหน ขยายกิจการแนวดิ่ง แนวข้าง โดยการซื้อกิจการต่างๆ เข้ามา จะสอดคล้องกับ vision mission ของกิจการ

ถ้าผู้บริหารพูดจริงและมีฝีมือทำได้จริง รายได้กำไรของบริษัทก็จะโตเรื่อยๆ ROA ROE สม่ำเสมอ ในทางกลับกันถ้าโมอย่างเดียว งบการเงินจะออกมาคนละเรื่องกับที่พูด

สรุปสั้นๆว่าบริษัทที่งบออกมาสวยๆ เติบโตสม่ำเสมอแสดงให้เห็นอย่างหนึ่งว่าผู้บริษัทหารมีการจัดการภายในที่ดี ตั้งใจทำธุรกิจ แต่ถ้าตั้งใจมาปั่นหุ้นงบก็จะเป็นอีกแบบหนึ่ง งบขาดทุนทุกปี แต่ผู้บริหารรวยเอารวยเอา ปล่อยให้ผู้ถือหุ้นเฉาตายไป